موضوع : مطالبه اجراییه اسناد رسمی لازم الاجرا
تعریف: اسناد عادی لازم الاجرا بدون صدور حکم از دادگاه قابل صدور اجراییه برای مدلول سند می باشند همچون چک که از طریق 3 مرجع قابلیت رسیدگی دارد.
1- از طریق مرجع قضایی صالح حقوقی و کیفری
2- از طریق اجرای احکام دادگاه ها
3- از طریق اداره ثبت استان
از طریق مرجع صالح قضایی: به صورت طرح دادخواست حقوقی مطالبه وجه
یا طرح شکواییه به صورت دو مرحله یا سه مرحله ای امکان پذیر است اما از موضوع بحث ما خارج می باشد پس از توضیح تکمیلی در رابطه با این طریق میگذریم
از طریق درخواست صدور اجراییه از دادگاه : مطابق با ماده 24 قانون صدور چک اصلاحی این روش در چک های صیادی انجام پذیر می باشد البته در رویه محاکم قضایی دیده شده که برخی از شعبات این طریق را مشمول چک های غیر صیادی که دارای کد رهگیری میباشند نیز میدانند اما از مزیت این روش به امکان جلب در صورت عدم کفاف دارایی و ناتوانی در اثبات اعسار، همچنین صدور اجراییه فوری بدون نیاز به تشریفات مراحل قضایی و هزینه دادرسی بسیار کم اشاره نمود.
از طریق اداره ثبت : ثبت تقاضا در دفاتر اسناد رسمی و ارسال آن به اداره ثبت ، در این روش اصل چک اخذ و به جای آن به دارنده رسید داده میشود و پس از صدور اجراییه و ابلاغ آن به صادر کننده چک می توان از طریق درخواست استعلامات سه گانه از بانک مرکزی، پلیس راهور و سازمان ثبت اسناد و املاک و سایر استعلامات دارایی های بدهکار را توقیف و شناسایی نمود. در این روش 5 % به عنوان هزینه اجرا از اموال بدهکار پرداخت می شود و اگر شخص بدهکار اموالی نداشته باشد امکان جلب آن وجود ندارد.
شرایط شکلی صدور اجراییه برای چک:
1- برای صدور اجراییه دارنده باید عین چک و گواهینامه عدم پرداخت (همراه با کد رهگیری و مهر شعبه شخص حقوقی) صادره از بانک صادر کننده را دریافت نماید.
2- مطابقت امضای چک با امضای صاحب حساب ، عدم خط خوردگی در متن چک ، منوط نبودن چک به تحقق شرط ، چک بابت تضمین معامله نباشد ،گواهینامه عدم پرداخت طبق ماده 14 قانون صدور چک وتبصره های آن صادر نشده باشد .
3- اجرای چک صرفا علیه صادرکننده قابل طرح می باشد و در صورتی که قصد طرح دعوا نسبت به ضامن یا ظهر نویس ...را داشته باشیم از طریق طرح دادخواست جداگاه به طرفیت این اشخاص قابل پیگیری می باشد .
4- برای اجراییه فقط اصل مبلغ چک قابلیت صدور برای اجراییه را دارد و دریافت خسارت تاخیر تادیه مستلزم طرح دادخواست جداگانه می باشد.
5- دادگاه صالح برای رسیدگی به این تقاضا مطابق با رای وحدت رویه شماره 688 عبارت اند از دادگاه محل اقامت صاحب حساب (صادر کننده)، دادگاه صادر کننده گواهی عدم پرداخت و دادگاه محل صدور چک می باشند.
6- تقاضای صدور اجراییه طبق قانون جدید دعوی محسوب نمی شود پس علاوه بر عدم پرداخت هزینه دادرسی امکان صدور قرار تامین خواسته و دستور موقت قبل از درخواست اجراییه یا ضمن آن امکان پذیر نمی باشد.
چک صیادی
پس از پایان اسفند ماه سال 1399 با هدف کاهش چک های برگشتی، صدور و دریافت چک های صیادی علاوه بر ثبت در سامانه صیاد طبق مبلغ و تاریخ مندرج در سامانه و در وجه دارنده مشخص (ظهر نویسی برای انتقال این چک امکان پذیر نمی باشد) باید در نسخه کاغذی تکمیل و تحویل گردد.
نکته پایانی و نتیجه گیری:
اگر چک صیادی باشد و ضامن و ظهر نویس نداشته باشد و از تاریخ آن مدت زیادی نگذشته باشد بهترین مسیر برای مطالبه دادخواست صدور اجراییه از طریق دادگاه می باشد. در غیر این صورت طرح دادخواست مطالبه وجه یا دیگر راهکارها امکان پذیر می باشد.